Het begon met een berichtje in de appgroep met mijn oudste vrienden (zeven stuks). “Hoe zouden jullie staan tegenover overstappen naar Signal met deze hele groep?”.

En toen gebeurde er iets wat ik niet had verwacht: binnen een paar dagen waren we inderdaad allemaal overgestapt naar Signal.

En opvallend was ook: het was niet de eerste plek waar ik dat zag. Een vriendin begon opeens te vragen hoe ze af kon van haar Google-mailadres en opslag. En dat ze bezig was om de appgroep van haar school over te krijgen naar Signal.

Herbert Blankesteijn stopte met zijn account op Twitter met 10.000 volgers, nadat hij was geblokkeerd omdat hij probeerde de video te kijken waarop Musk een Hitlergroet brengt.

En mijn vrouw verwijderde haar Instagram-account.

Iets in de lucht

Er hangt blijkbaar iets in de lucht. Vreemd is dat niet. Precies twee weken geleden werd Donald Trump ingezworen als president van de VS. In de aanloop daar naartoe maakte Mark Zuckerberg bekend dat Meta ging stoppen met hun factchecker-programma en dat de regels voor wat je wel en niet mag zeggen op hun platforms als Facebook en Instagram worden versoepeld. Je mag nu dus zeggen dat homo’s en transgenders een geestesziekte hebben.

Wat ik vooral opvallend vind is dat die vriendengroep van mij helemaal niet bestaat uit van die technerds zoals ik. Maar technologie en online is ook gewoon ‘het echte leven’ geworden. Welke manieren we gebruiken om met elkaar te communiceren is dus ook politiek geworden.

Natuurlijk, het is een enorme opgave om alle mensen over te krijgen van het ene naar het andere platform. In de wetenschap noem je dat het netwerkeffect, en het is gerelateerd aan de zogenaamde wet van Metcalfe. Simpel gezegd: als maar één iemand een telefoon heeft heb je daar niks aan, je moet een netwerk hebben. Hoe meer mensen een telefoon hebben, hoe waardevoller het netwerk wordt.

Met sociale media is het natuurlijk hetzelfde. Overstappen op een dienst als Signal is nogal ongezellig als er alleen maar van die woke privacygekkies op zitten (hoi). De drempel om te overstappen is simpelweg te hoog.

Een soort van geluk bij een ongeluk dus, dat de broligarchie van Musk, Trump en Zuckerberg opeens mensen ervan bewust maakt dat er ook alternatieven bestaan voor de grote techplatforms. Signal staat het op moment van schrijven op nummer één in de lijst met meest gedownloade gratis iOS-apps.

Cynische geluiden

Natuurlijk zullen er ook een hoop cynische geluiden zijn: hoeveel zin heeft het toch, de rest van de wereld blijft toch op WhatsApp / Twitter / Instagram. Het is hetzelfde soort argument dat wordt gebruikt tegen mensen die vegetariër worden, maar toch een paar keer jaar biefstuk eten. Je hebt dan gefaald als vegetariër en kunt net zo goed weer elke dag vlees gaan eten, of zo.

Terwijl je toch vooral moet kijken naar wat het netto oplevert: als je zes keer per jaar vlees eet in plaats van zes keer per week eet je alsnog 2% van wat je ooit per jaar at. Dat lijkt me een verbetering. Net zozeer dat zelfs als je misschien nog een beetje op WhatsApp blijft dat ook betekent dat je beduidend minder van jouw aandacht (en uiteindelijk dus geld) gratis weggeeft aan Meta.

Een goed moment om over te stappen dus. Dus laat ik afsluiten met een lijstje waar je naar zou kunnen overstappen. En mocht u nog steeds bang zijn voor het omgekeerde netwerkeffect en denken dat er niemand op zit: ik zit in ieder geval op al deze platformen om u van harte welkom te heten!

Alternatieven

Instant messaging (WhatsApp, iMessage, Facebook Messenger) 
De voornaamste kandidaat hier is dus Signal. Signal is een open source alternatief voor WhatsApp dat altijd versleuteld is. Het is mede opgericht door Brian Acton, een van de oprichters van WhatsApp. Alles zit er zo’n beetje in wat ook in WhatsApp zit. Ik vind alleen de stickers minder goed werken.

Microblogging (Twitter/X, Threads) 
De twee alternatieven zijn BlueSky en Mastodon. BlueSky is een beetje Twitter zoals het was pre-Musk en pre-algoritmische tijdlijn. Er zitten ook veel journalisten en mediamakers op. Mastodon is wat links-activistischer en wat verwarrender omdat het gedistribueerd is, maar er zitten ook leuke mensen op hoor.

Media sharing (Instagram, Snapchat, Tiktok) 
Eigenlijk zijn hier nog geen goede alternatieven voor. Je kan ook foto’s en video’s delen op Bluesky en Mastodon, maar die platforms zijn toch meer bedoeld voor tekst. Pixelfed zou een alternatief moeten zijn, maar het is op het moment nog erg rustig en ik vind de app eigenlijk nog niet goed genoeg.

Email (Gmail, iCloud, Outlook) Ik ben zelf erg fan van Fastmail. €60 per jaar en je mail zit niet meer in de klauwen van Big Tech (en 10% korting op je eerste jaar als je dat via mijn linkje doet).

Dit stuk verscheen eerder in editie #219 van De Circulaire, mijn tweewekelijkse nieuwsbrief.

Add a comment

1 comment

• ReindeR Rustema 2025-02-05 on 13:16

  Mediasharing bij uitstek op je eigen website natuurlijk. Via een Signal-groep met intimi kan je erop wijzen. Of Mastodon als het voor een grotere groep interessant is. Je auteursrechten zijn dan vastgelegd en op je eigen naam. Bij een platform van derden doe je er vaak via de kleine lettertjes afstand van.