AI kan tegenwoordig ook memes maken. Althans, er een poging toe doen. Want “Wher cat knowvss more more about about internet cultture than you’uu!..” is nog niet echt een dijenkletser. We zitten nog ergens in de uncanny valley van ‘AI’s-die-memes-maken’ denk ik.

Maar het roept wel de vraag op: gaat AI ons lui maken? Hoeven we dankzij AI niet meer zelf flauwe memes te bedenken? En als we geen creatieve en productieve worsteling meer hebben met het uiten van onze eigen gedachten wat blijft er dan nog van ons als mensen over?

Het zijn allemaal vragen die aan de orde kwamen tijdens een aflevering van de Ezra Klein Show waarin hij in gesprek gaat met Ethan Mollick, die een uitstekende nieuwsbrief heeft over AI. Ik heb Ezra Klein wel eens vaker aangeraden, dus excuses als je ‘m al geluisterd hebt. Maar ik merk ook in gesprekken met andere mensen dat ze nog lang niet op de hoogte zijn van alle recente ontwikkelingen en dingen die AI-verorberaars als ik al lang weten. Deze aflevering is wel weer een goede samenvatting van waar we nu staan. Een paar dingen die ik wel wist maar jij misschien niet (en die in deze aflevering aan de orde komen):

• Veel AI-modellen (zoals ChatGPT) doen beter hun best als je ze een beloning in het vooruitzicht stelt. “Ik geef je €100 als je met een beter antwoord komt”.
• Modellen werken minder goed in tijdens de feestdagen in december, omdat ze geinternaliseerd hebben dat je dan op vakantie bent (en de AI dus ook minder z’n best hoeft te doen).
• AI werkt beter als je in je prompt een persoonlijkheid en situatie meegeeft. Bijvoorbeeld: als je 50 vragen hebt is het beter om de AI te laten denken dat hij een ruimteschip bestuurt, maar bij 100 is het beter als hij in een thriller zit. Begrijpt u het nog?
• Zowel Klein als Mollick zijn er vol van overtuigd dat kinderen die nu op de basisschool zitten over een jaar of vijf AI-vrienden hebben.

Een grote zorg van Klein is de vraag of er een cultuur ontstaat waarin je inzichten en kennis vergaart zonder er werk voor te doen. Het wordt toch wel voor je samengevat door een AI-model. Wordt het niet allemaal veel te makkelijk gemaakt?

Het deed me denken aan het manifesto Designing Friction van Luna Maurer en Roel Wouters (voorheen van designstudio Moniker). Alles in de digitale wereld is erop gericht om frictie te vermijden: zelfscankassa’s, inchecken met je betaalpasje in plaats van een papieren treinkaartje, thuisbezorging van boodschappen en maaltijden. Wat verliezen we door alles frictieloos te maken en te kiezen voor gemak? Door ‘gemak’ kunnen bedrijven eindeloos veel data over je vergaren en gebruiken om voorspellingen te doen over jouw toekomstige acties. Hierdoor krijgen we niet een compleet voorspelbare toekomst, maar een voortdurend heden.

In het theater zeggen ze vaak dat er altijd “iets op het spel moet staan”. Felix Barret, de oprichter van de immersieve theatergroep Punchdrunk, heeft het in dit interview (dank Nienke voor de link!) bijvoorbeeld over een licht traumatiserende ervaring toen hij negen was en zijn vader hem meenam naar The Rocky Horror Show. Hij zat op de voorste rij en hij vond het zo eng dat ze na tien minuten naar huis gingen. Pas veel later, als volwassene, bedacht hij dat zo’n ervaring iets is wat je júist wilt bereiken als je naar het theater gaat. Want het ergste wat een theatermaker kan overkomen is dat mensen onbewogen en zonder enige emotie naar huis gaan.

Maar dat geldt niet alleen in het theater. Het leven in het algemeen is saai en oninterresant als niemand zich ooit ongemakkelijk of beledigd voelt. Het leven gaat over het verkennen van grenzen, en dat betekent ook dat je daar soms overheen moet stappen om te weten waar ze liggen. Wat ons menselijk maakt is dat we het oneens kunnen zijn. Kunnen twijfelen. Kwetsbaar kunnen zijn. Een ingewikkeld karakter hebben.

En dat het feit dat iets moeite kan kosten dus geen probleem is, maar een zegen.

Dit artikel verscheen eerder in editie #203 van De Circulaire.

Add a comment